Vrijheid blijkt geen vrijblijvendheid

Op 1 oktober was ik tafelgast tijdens een Younglink event: ‘Baas over eigen baan’. Onder leiding van discussieleidster Alice Faber gingen we in gesprek over vrijheden voor werknemers en flexibele arbeidsvoorwaarden. Dit kan uiteenlopen van thuiswerkdagen tot bijvoorbeeld je eigen salaris bepalen. Mijn stelling: kijk heel goed naar de verschillende behoeften van de verschillende medewerkers. Niet iedereen vindt ‘radical transparency’ prettig en (te?) mooie arbeidsvoorwaarden kunnen een behoorlijk zwaar moreel appel op mensen doen. Wat is trouwens het effect van een (te?) sterk psychologisch contract? Als je je huisdier mee mag nemen, elkaars salaris mag bepalen, naar de kapper kan, vrij kunt nemen wanneer je wilt en je kinderen naar de eigen creche mag brengen heb je bijna geen reden meer om naar huis te gaan. ‘Play hard’ betekent ook ‘work hard’ vermoed ik.

Tijdens de avond bleek dat bij de organisaties waar sprake is van behoorlijk vooruitstrevende arbeidsvoorwaarden en vrijheid (ongelimiteerd aantal vakantiedagen bijvoorbeeld), er geenszins sprake is van vrijblijvendheid. Gestelde (omzet)doelen en/of consultancy dagen vormen wel degelijk een ‘harde’ randvoorwaarde. Dit zie je ook bij (succesvolle) zelfsturing: een aantal ononderhandelbare spelregels blijkt daarbij onontbeerlijk. Vrijheid en gebondenheid (of ‘control’) lijken toch nog steeds samen te gaan. Niet voor niets een paradox: een schijnbare tegenstelling.